Hızlı Okuma Aşamaları


Hızlı okuma gelişigüzel geliştirilen bir meziyet değildir. Bunun da teknikleri ve basamakları vardır. Kısaca bu aşamaları ele alarak sizlerle paylaşmak istiyorum.


Kelimeleri Tanıma: Beynimizin aradığı kelimeyi bulabilme hızı, okuma süratimizi belirler. Beyin, sembolleri sinirler yoluyla gözlerden aldıktan sonra, hafızada mevcut sembolleri taramaya başlar ve bulduğu her sembolle aldığı sembolü karşılaştırır. Tam olarak aradığı sembolü bulduğunda tanıma gerçekleşir. Hızlı okumanın bu aşamasının temel hedefi, gözünüze ritim ve çeviklik kazandırmaktır. Kelimeleri tanıma aşamasında zihniniz tembeldir ama ilerleyen aşamalarda beyin ile gözün uyumu sağlanacaktır. Böylece daha hızlı bir algılamaya gerçekleşecektir. Beyninizi daha hızlı çalıştırmaya alıştırmak için ilk adım bu aşamada gerçekleşir. Ortalama 7-10 gün süren bu kısımda sadece hız odaklı okumaya önem verilmelidir ve burada satırların ilk başta flu (belirsiz) olmasına dikkat etmelisiniz. Satır üstünde kılavuzunuz (kalem ya da parmak) hızlı bir şekilde giderken gözünüzle takip etmeye çalışmalı ve göz hareketleri yapmalısınız. Bu bölümde ritim çalışmaları %40, göz hareketleriniz ise %60 ağırlıktadır. Günlük hayatınızdaki okumalarınızda eski yavaş okuma alışkanlığınızı kullanın. Bu sırada gözleriniz hızlı sıçramalar yapıyorsa, bu çalışmalarınızın iyiye gittiğinin kanıtıdır. Ritim çalışmasında sorun yaşayabilirsiniz ama unutmayın, hızlı okuyamayan kişi yoktur, sadece pes eden kişi vardır. Ritim çalışmalarında ilk başta gözünüz kılavuzun ritmine ayak uyduramaz ama aşamanın sonunda istenilen ritmi kazanmış olur. Kelimeleri tanımada hız odaklı bir okuma hedef olduğundan, okumanız hızlandıkça okuma-anlama süreci bundan olumsuz etkilenebilir. Çünkü beyniniz yavaş çalışmaya alışık durumdadır, dolayısıyla bu aksaklıkları yaşamanız doğal.
                         
Kelimeleri Net Görme: İlk aşamada gözünüz yeterli düzeyde olmadığı için flu (belirsiz) gördüğünüz kelimeleri net görmeye başlarsınız. Beyninizle gözünüz arasındaki uyum istenilen düzeyde değildir ama göz kaslarınız istenilen performansa ulaşmaya başlamıştır. Hız odaklı okuma çalışmasına devam edilmeli, anlama yüzdeniz düşürülüp ritim çalışmalarının temposu arttırılmalıdır. Göz hareketlerini ve egzersizleri yaptığınız için göz kaslarınız hızlanmaya devam eder ve aşamanın sonunda oldukça çevikleşmiştir. Okuma hızınız ise neredeyse 2 kat artmıştır.

Kısa Süreli Anlama Dönemi: Anlayarak hızlı okumanın en zor dönemidir. Eğer sadece gerekenleri yapar ve egzersiz programınızın tamamınızı uygularsanız, çok kısa sürede bu dönemi geçersiniz. Anlama düzeyi normalin 3-5 katına çıkar.

İdeal Anlama Dönemi: Verilen programı gereği gibi uyguladıysanız 3-5 kat hızlı okur ve anlarsınız. Bu aşamadan sonra günlük okuma zamanlarınız olmalı ve bu alışkanlığı daha etkili hale getirmeye çalışmalısınız. Eğer bu aşamanın sonunda “ne güzel, hızlı okuyorum” deyip okumayı bırakırsanız düşüşler kaçınılmazdır. Bundan sonraki süreçte kendinize günlük 15 dakika okuma zamanı ayırırsanız okuma hızınız yüksek bir noktada kalmayı sürdürecektir. Çalışmayı 1 ay boyunca devam ettirirseniz, bu alışkanlığı hayatınızın tamamında kullanır hale gelebilirsiniz.

Okuma Kültürünüz: Hızlı okuyarak anlama konusunda kişinin zengin bir kelime dağarcığı olmalıdır. Hızlı okumada göz ve beynin çabukluğu önemlidir. Kelime hazinesi sınırlı olan okuyucular okurken zorluk yaşarlar. İyi okuyucuların ise hepsinin kelime dağarcığı geniştir. Hızlı okuma sırasında metinde size yabancı gelen kelimeler takılmanıza neden olur. Okuma parçasında tanımadığınız, ilk kez duyduğunuz ve yabancısı olduğunuz kelimeler ne kadar fazla olursa hızınız o kadar düşer.
Sözcük dağarcınızı geliştirmek için değişik alanlarda farklı konular hakkında kitaplar, dergiler, gazeteler okumalısınız. Fırsat buldukça sözlük okuyabilir, öğrendiğiniz kelimeleri günlük hayatınızda kullanabilirsiniz. Okurken elinizin altında sözlük bulundurmak da güzel bir yöntemdir. Bazı okumalarınızı sözlükle yapabilirsiniz.

Cemal Kondu
Dahi Beyin Blog