İdealist Öğretmen Nasıl Olmalı?

Öğretmenler, öğrencilerinin hem duygu yönünden hem de düşünce yönünden hayata hazır olmalarını sağlamak için devamlı kendilerini geliştirmelidir. Hiçbir eğitimci, kötü bireyler yetiştirmek istemeyecektir; önemli olan neler yapabileceğini kendine sormasıdır.

İlim, ilim bilmektir,

İlim kendin bilmektir,

Sen kendin bilmezsen,

İlim nice okumaktır?

Yukarıdaki dizelerin sahibi olan Yunus Emre, bu sözleri kimler için sarf etmiştir? Bunu etraflıca düşündüğümüz zaman tüm insanlığa ama özellikle de ilim sahibi olan insanlara söylediğini anlarız. İlim sahibi bireyler, gerek günlük yaşantısında hammadde olarak cansız nesneleri kullanan bireyler olsun, gerekse de canlı bir varlık olan insanı hammadde olarak ele alan bireyler olsun, ilmin asıl olan ölçütü, bireyin kendisini bilmesidir.

“Bana dokunmayan yılan bin yaşasın.” atasözü aslında bir gün, “o yılan bana da dokunur mu?” sorusunu da sormamızı gerektirir. Bize bugün dokunmayan yılan, gün gelir zehrini bize akıtır. Hammaddesi cansız nesneler olan ilim sahipleri, ürettikleri gerek somut materyalin, gerekse de soyut kavramların bir gün kendilerine dönebileceğini unutmamalıdır.

Atom bombasını icat eden bilgin de belki “bana dokunmayan yılan bin yaşasın” demiştir ama bugün o yılanın binlerce kat daha zehirlisi olan nötron bombaları ve daha çeşitli tipte bombalar üretilmektedir. Ve ifade tam burada soyut bir kavrama dayanıyor: Empati. Bu atom bombasını icat etmiş olan bilgin, nasıl ki kendi çocuklarının yok olmasını istemezdi, eğer empati denilen duyguları besleyebilseydi, o bombanın başka ülkelerin çocuklarını da katledeceğini düşünürdü.

Bireyler okuyabilir ve çok ileri düzeyde teknik bilgiye sahip bir fizik mühendisi, uçak mühendisi, doktor vb. şeyler olabilir. Peki ya ilim sahibi olabilir mi? Yunus’un ifade ettiği gibi kendini bilebilir mi? Ya da şimdilerde eğitim uzmanlarının ifade ettiği gibi, empati kurabilir mi?

“Ağaç yaşken eğilir” atasözü bunların olabileceğini, ama emek gerektirdiğini ortaya koymaktadır. Peki, bu emeği kimler ortaya koyacak? İlk önce bu görev ebeveynlere düşmekte, daha büyük oranda da eli öpülesi öğretmenlere düşmektedir.

Empatinin temelleri ilk önce ailede verilecektir. Kardeşi ile eşyalarını paylaşmayan evlatlara paylaşmanın önemi anlatılmalı, ama anlatmadan daha çok somut hâle getirilmelidir. Benzer şekilde saygılı olma, duyarlı olma, diğer canlıları sevme gibi hasletler, evlatlarımıza hissettirilerek önemleri kavratılmalıdır. Çocukların ilk öğretmenleri ebeveynleridir ve unutulmamalıdır ki; zincirleme başlayan bir reaksiyonu durdurmak neredeyse imkânsızdır. Ebeveynlerin de iyi hasletleri,  çocukta iyi davranışlar olarak zincirleme gelişecek, tam tersi ebeveynlerin kötü hasletleri de çocuklarda kötü davranışlar olarak zincirleme reaksiyona girecektir.

“Bir ülkenin kaderi öğretmenlerinin nitelikleri ölçüsünde değişecektir.”

Yukarıdaki söz, aslında zincirleme süren bir ifadeler bütününü oluşturmaktadır. Bunu bir örnekle açıklamak istiyorum. Bir zat diyor ki: “Benim çocuğumu yeterli niteliğe sahip olmayan bir öğretmen yetiştiriyor.” Bu ifadenin doğru olup olmadığını ve nedenlerini araştırırsanız, o öğretmenin de yetişirken kötü niteliklere sahip öğretmenlerin elinde yetiştiği sonucuna ulaşırsınız. Tam tersi olarak da başka bir zat da diyor ki: “Benim çocuğumu çok üstün niteliklere sahip bir öğretmen yetiştiriyor.” . Bu ifadenin doğru olup olmadığını ve nedenlerini araştırırsanız, o öğretmenin de süper niteliklere sahip öğretmenlerin elinde yetiştiği sonucuna ulaşırsınız.

Öğretmenler, öğrencilerinin hem duygu yönünden hem de düşünce yönünden hayata hazır olmalarını sağlamak için devamlı kendilerini geliştirmelidir. Hiçbir eğitimci kötü bireyler yetiştirmek istemeyecektir; önemli olan neler yapabileceğini kendine sormasıdır.

Hem öğretmen için ve hem de aile için çocuğun yetişmesi önemlidir. Çocuğun yetişmesinde bir önemli etken de medyadır. Çocukların yanlış davranışlar göstermesinin en önemli nedenlerinden birisi de televizyonda gördüğü davranışları taklit etmesidir. Bu nedenden dolayı ebeveynler çocuklarının seyrettikleri programlara dikkat etmelidirler.

Evet, sadece veli ile değil, sadece öğretmen ile değil, sadece medya ile değil; bu üç ayağın ortaklaşa çalışması sonucu nitelikli bireyler yetiştirilebilinir.

Empati duyan nesiller için önce kendimiz empati duymalı ve çocuklarımızla yeterince ilgilenmeliyiz. Unutmamalıyız ki hepimiz aslında hem birer öğrenci hem de birer öğretmeniz…

Lütfi ŞAHİN

www.lutfisahininsitesi.com

dahibeyin.blogspot.com