Her an yanlış ve onaylanmayan bir şeyler yaptıklarından
şüphelenerek, çevrelerindeki kişilerin kendilerini ayıpladığını, yadırgadığını
düşünür, kalabalık ortamlara kolay kolay giremez, yalnız kalmayı tercih
ederler.
Sosyal
fobiye sahip kişiler, kendi hatalarını gözlerinde fazla büyüten ve özgüven
eksikliği yaşayan kişilerdir; başkalarından onay bekleme, diğerlerinin
fikirlerine gereğinden fazla önem verme, kendi istek ve düşüncelerini ortaya
koymaktan çekinme gibi tutumlara sahiptirler. Yaptıkları her hareketin
diğerlerince adım adım izlendiği, söyledikleri her sözün tepki toplayacağı ve
eleştirildiği kaygısıyla yaşarlar. Herkesin kendisine baktığı hissiyle
alışveriş yaparken soğuk terler döken bir kadın, tanımadığı biriyle
karşılaşacağı için çalan telefonun önünde zangır zangır titreyen bir kız,
okulun ilk günü profesörün herkesten kendisini tanıtmasını isteyeceği
düşüncesiyle derse gitmemeyi tercih eden bir öğrenci sosyal fobinin acısını
çekmektedir.
Sosyal
Fobisi Olan Kişiler Neleri Yapmakta Zorlanıyorlar?
·
Satın alınan bir malı iade etmek üzere mağazaya
geri götürmek
·
İş görüşmelerine gitmek
·
Tartışmaya girişmek
·
Genel tuvaletleri kullanmak
·
Bir gruba önceden hazırladığı bir sunum yapmak
·
Alışverişte pazarlık etmek
·
Grup çalışmalarına ya da etkinliklerine katılmak
·
Hayır demek
·
Karşı cinsle iletişim kurmak
·
Topluluk önünde konuşmak
·
Genel yerlerde yemek yemek
·
Statüsü yüksek biriyle konuşmak
·
Başkalarının önünde soyunup giyinmek
·
Israrcı bir satıcıya karşı koymak
·
Hazırlıksız olarak grup önünde konuşmak
·
Sınava veya mülakata girmek
·
İyi tanınmayan veya yeni tanışılan bir kişiye
onunla aynı fikirde olmadığını söylemek
·
Yetenek ya da bilginin sınanması
·
Tanımadığı birine telefon açmak
·
Başkaları kendisini izlerken yazı yazmak ya da
çalışmak
·
Arkadaş toplantılarına, eğlencelere katılmak
·
Topluluk içinde telefonla konuşmak
Sosyal
Fobisi Olan Kişilerde Meydana Gelen Değişiklikler
·
Nefes darlığı
·
Yüz kızarması
·
Bulanık görme
·
Terleme
·
Ağız kuruması
·
Kalp çarpıntısı
·
Nefes kesilmesi
·
Titreme
·
Yutkunma güçlüğü
Sosyal
Fobisi Olan Kişiler Neler Düşünüyor?
·
Hiçbir işi istenildiği gibi yapamıyorum.
·
Daha iyi olmam gerekiyor.
·
Kurduğum bu cümleye eminim herkes içinden
gülmüştür.
·
İnsanları kırmamalıyım.
·
Yeteri kadar güzel değilim.
·
İnsanların beni beğenmesi için hiçbir sebep yok.
·
Yine yanlış yaptım, rezil oldum.
·
Hiçbir işi doğru ve istenildiği gibi
yapamıyorum.
·
Utandığımı belli etmemeliyim.
·
Sevilmeye layık değilim.
·
Hata yapmamalıyım.
·
Çok rahat davranmalıyım.
·
Herkes bana bakıyor, kusurlarımı görüyor.
·
Keşke bu cümleyi söylemeseydim.
Tedavi
Yöntemleri
İlaçla
tedavi, fobileri ortadan kaldırmada baş vurulan yöntemler arasında yer alıyor.
Adrenalin düzeyindeki artışa bağlı olduğu saptanan durumlarda, bu maddenin
salgılanma hızını düşürecek ilaçlar kullanılıyor. Ancak doktor tavsiyesi
olmadan bu tedaviye başlanması oldukça sakıncalı. Tek başına ilaç tedavisi
yeterli görülmediği için psikolojik kökenli fobik vakalarda grup terapisi, aile
terapisi ya da bireysel terapi uygulanıyor. Hastanın korkulan ve kaygı
uyandıran durum veya nesnenin üzerine gitmesi ve onunla yüzleşmesi de fobilerin
ortadan kaldırılmasında kullanılan en yaygın yöntemlerden biri. Kaygı uyandıran
durum ve nesne karşısında meydana gelen kalp çarpıntısı, terleme, nefes
kesilmesi gibi sorunların önüne geçmek için de gevşeme teknikleri sıklıkla baş
vurulan yöntemler arasında yer alıyor.
Çocukluk yaşlarında aile içi şiddet ortamına maruz kalmış kişilerin ileriki yaşlarda korku ve kaygılarını obje ve olaylar üzerine yönlendirmeleri fobi oluşumunu tetikliyor. Bunu göz önünde bulundurduğumuzda, huzurlu ve kavgadan uzak bir ev ortamı yaratma konusunda ailelere büyük iş düştüğü de kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor.
Çocukluk yaşlarında aile içi şiddet ortamına maruz kalmış kişilerin ileriki yaşlarda korku ve kaygılarını obje ve olaylar üzerine yönlendirmeleri fobi oluşumunu tetikliyor. Bunu göz önünde bulundurduğumuzda, huzurlu ve kavgadan uzak bir ev ortamı yaratma konusunda ailelere büyük iş düştüğü de kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor.
Dr. Yıldız
Birincioğlu
Kaynak: www.gencgelisim.com