Herkesin yaptığını yapmayı bıraktığımız zaman, hep böyle
gidenleri böyle gitmemeye doğru sürüklediğimiz zaman, eski köye yeni adet
getirdiğimiz zaman hayata ve kendimize daha başka açılardan bakabiliriz. Kendi
hayatımda da etrafımdaki özel örneklerde hep sıra dışılığın kazandırdıklarına
şahit oldum.
Tarihteki önemli insanların başarılarının altında mutlaka
bir sıra dışılık vardı. Mesela Cengiz Han tek başına tarihi değiştirken
kendinden önce kimsenin yapmaya cesaret edemediklerini yapmıştı. İşte onlardan
birkaçı:
·
Cengiz Han savaşçı kimliği yanında politik,
idari ve sosyal anlamda da ülkesini etkileri bugüne dek uzanan pek çok
yenilikle tanıştırmış. İşte Cengiz Han’ın bir devlet adamı olarak dünya
tarihine etkileri:
·
Geniş sınırlara yayıldığı Moğol İmparatorluğu
Rusya ve Çin gibi Asya ülkelerinin kültürlerini derinden etkilemiş. Kontrol
altına aldığı her bölgede aristokrasiye son veren Cengiz Han, üstün zekalı ve
kabiliyetli kişilerin yönetime geldiği bir idare biçimini benimsedi.
·
Büyük bir posta sistemi kurdu.
·
Abaküs ve pusulanın Asya’da yaygınlaşmasını
sağladı.
·
Evrensel bir alfabenin yayılması için çalıştı.
Okur-yazar olmadığına dair genel bir kanı yaygınken, son bulunan Çin ve Moğol
kaynakları Cengiz Han oldukça kültürlü bir adam olduğunu gösteriyor. Cengiz
han’ın olduğu kanıtlanan eski bir el yazısının içeriğine bakılırsa, Cengiz Han
Tao vaaz metinlerinin bile okuyabiliyormuş.
·
Moğol İmparatorluğu’nun İpek Yolunu yeniden
inşası çalışmalarında sağladığı politik istikrar Çin, Orta Doğu ve Avrupa
arasında seyahat ve ticaretin gelişmesine olanak verdi.
·
Moğolların Asya’da egemen olmasıyla eski Göktürk
topraklarında yaşayan Türk boyları Batı’ya göç etmeye başladılar.
·
İşkenceyi yasaklayan Cengiz Han, öğretmenleri ve
doktorları vergiden muaf tuttu.
·
Hâkimiyeti altında bulunan kişilere din
özgürlüğü tanıdı.
·
Koyduğu kuralları Moğolca bir yasa kitabıyla
metinleştirdi.
·
Asya’da tek ve büyük bir devletin egemen
olmasıyla iktisadi yaşamda önemli değişiklikler meydana geldi. Ülkeler arasında
sınırlar ve gümrükler ortadan kalkarken, Asya’nın genelinde ticaret önemli
ölçüde canlandı.
·
Cengiz Şaman inancına sahip olmakla birlikte,
siyasal olarak İslam ülkelerine yakınlaşmasıyla pek çok Moğol İslamiyet’i kabul
etti. Böylece Asya’daki dinler mücadelesinde hatırı sayılır bir rol üstlenmiş
oldu.
·
Cengiz’in ordusu onluk sistem ve hareketli
birliklere dayanıyordu. Onlara, yüzlere, binlere ve onbinlere(tümenlere)
ayrılan orduda tümenler birbirlerinden bağımsız olarak hareket etme hakkına
sahipti. Cengiz han generalle kendi
yetkilerini veriyor ve bu generaller önde bulunan süvarilerle keşfe çıkar,
saldırır ve geri dönerlerdi. Asıl birlikse Uygurların yüksek teknolojileriyle
donatılmış silahlarla geride beklerlerdi.
·
Askerler savaş sırasında ihtiyaç duyacakları
alet ve araçları temin etmekle yükümlüydüler. Yanlarında getirdikleri yüksek
rütbeli kumandanlar tarafından kontrol edilirdi.
·
Her askerin birden fazla atı bulunur ve atların
yorulmaması için de savaş sırasında değiştirilerek kullanılırdı.
·
Erkek askere gittiğinde evde ve askerde onun
yerini kadın alırdı.
·
Cengiz generallere kendi yetkileri verir, bunlar
önde düşmana saldırırken, asıl birlikler ileri teknolojinin kullanıldığı
silahlarla geride beklerlerdi.
·
Savaşta askerler yarı aç bırakılırdı. Çünkü tok
olan askerin savaşta verimli olamayacağı inancı hakimdi.
·
Savaşta elde dilen ganimetler askerler arasında
eşit şekilde taksim edilirdi.
Kaynak: Kendini Keşfet / Adem Özbay / Akis Kitap
Dahi Beyin Blog
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder