Hızlı
okuma gelişigüzel geliştirilen bir meziyet değildir. Bunun da teknikleri ve
basamakları vardır. Kısaca bu aşamaları ele alarak sizlerle paylaşmak
istiyorum.
Kelimeleri Tanıma: Beynimizin
aradığı kelimeyi bulabilme hızı, okuma süratimizi belirler. Beyin, sembolleri
sinirler yoluyla gözlerden aldıktan sonra, hafızada mevcut sembolleri taramaya
başlar ve bulduğu her sembolle aldığı sembolü karşılaştırır. Tam olarak aradığı
sembolü bulduğunda tanıma gerçekleşir. Hızlı okumanın bu aşamasının temel
hedefi, gözünüze ritim ve çeviklik kazandırmaktır. Kelimeleri tanıma aşamasında
zihniniz tembeldir ama ilerleyen aşamalarda beyin ile gözün uyumu
sağlanacaktır. Böylece daha hızlı bir algılamaya gerçekleşecektir. Beyninizi
daha hızlı çalıştırmaya alıştırmak için ilk adım bu aşamada gerçekleşir.
Ortalama 7-10 gün süren bu kısımda sadece hız odaklı okumaya önem verilmelidir
ve burada satırların ilk başta flu (belirsiz) olmasına dikkat etmelisiniz. Satır
üstünde kılavuzunuz (kalem ya da parmak) hızlı bir şekilde giderken gözünüzle
takip etmeye çalışmalı ve göz hareketleri yapmalısınız. Bu bölümde ritim
çalışmaları %40, göz hareketleriniz ise %60 ağırlıktadır. Günlük hayatınızdaki
okumalarınızda eski yavaş okuma alışkanlığınızı kullanın. Bu sırada gözleriniz hızlı
sıçramalar yapıyorsa, bu çalışmalarınızın iyiye gittiğinin kanıtıdır. Ritim
çalışmasında sorun yaşayabilirsiniz ama unutmayın, hızlı okuyamayan kişi yoktur,
sadece pes eden kişi vardır. Ritim çalışmalarında ilk başta gözünüz kılavuzun
ritmine ayak uyduramaz ama aşamanın sonunda istenilen ritmi kazanmış olur.
Kelimeleri tanımada hız odaklı bir okuma hedef olduğundan, okumanız hızlandıkça
okuma-anlama süreci bundan olumsuz etkilenebilir. Çünkü beyniniz yavaş çalışmaya
alışık durumdadır, dolayısıyla bu aksaklıkları yaşamanız doğal.
Kelimeleri Net Görme:
İlk aşamada gözünüz yeterli düzeyde olmadığı için flu
(belirsiz) gördüğünüz kelimeleri net görmeye başlarsınız. Beyninizle gözünüz
arasındaki uyum istenilen düzeyde değildir ama göz kaslarınız istenilen
performansa ulaşmaya başlamıştır. Hız odaklı okuma çalışmasına devam edilmeli, anlama
yüzdeniz düşürülüp ritim çalışmalarının temposu arttırılmalıdır. Göz hareketlerini
ve egzersizleri yaptığınız için göz kaslarınız hızlanmaya devam eder ve aşamanın
sonunda oldukça çevikleşmiştir. Okuma hızınız ise neredeyse 2 kat artmıştır.
Kısa Süreli Anlama
Dönemi: Anlayarak hızlı okumanın en zor dönemidir. Eğer sadece
gerekenleri yapar ve egzersiz programınızın tamamınızı uygularsanız, çok kısa sürede
bu dönemi geçersiniz. Anlama düzeyi normalin 3-5 katına çıkar.
İdeal Anlama Dönemi: Verilen programı gereği gibi uyguladıysanız
3-5 kat hızlı okur ve anlarsınız. Bu aşamadan sonra günlük okuma zamanlarınız
olmalı ve bu alışkanlığı daha etkili hale getirmeye çalışmalısınız. Eğer bu
aşamanın sonunda “ne güzel, hızlı okuyorum” deyip okumayı bırakırsanız düşüşler
kaçınılmazdır. Bundan sonraki süreçte kendinize günlük 15 dakika okuma zamanı
ayırırsanız okuma hızınız yüksek bir noktada kalmayı sürdürecektir. Çalışmayı 1
ay boyunca devam ettirirseniz, bu alışkanlığı hayatınızın tamamında kullanır
hale gelebilirsiniz.
Okuma Kültürünüz:
Hızlı okuyarak anlama konusunda kişinin zengin bir kelime dağarcığı olmalıdır.
Hızlı okumada göz ve beynin çabukluğu önemlidir. Kelime hazinesi sınırlı olan
okuyucular okurken zorluk yaşarlar. İyi okuyucuların ise hepsinin kelime
dağarcığı geniştir. Hızlı okuma
sırasında metinde size yabancı gelen kelimeler takılmanıza neden olur. Okuma parçasında
tanımadığınız, ilk kez duyduğunuz ve yabancısı olduğunuz kelimeler ne kadar
fazla olursa hızınız o kadar düşer.
Sözcük dağarcınızı
geliştirmek için değişik alanlarda farklı konular hakkında kitaplar, dergiler,
gazeteler okumalısınız. Fırsat buldukça sözlük okuyabilir, öğrendiğiniz
kelimeleri günlük hayatınızda kullanabilirsiniz. Okurken elinizin altında
sözlük bulundurmak da güzel bir yöntemdir. Bazı okumalarınızı sözlükle
yapabilirsiniz.